Fikus - uprawa, wymagania, najpiękniejsze odmiany

Bank Nieruchomości - 10 miesięcy temu

Fikus - uprawa, wymagania, pielęgnacja

Fikusy, znane także jako figowce, nie tylko ozdabiają nasze przestrzenie swoimi bujnymi, zielonymi liśćmi, ale również oferują przyjemne doświadczenie płynące z ich uprawy w formie doniczkowej. Ich elegancja i łatwa pielęgnacja sprawiają, że są popularnym wyborem zarówno dla doświadczonych ogrodników, jak i tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z roślinami w domu. Od optymalnego oświetlenia po właściwe nawadnianie, w tym artykule przedstawimy kompleksowe informacje na temat tego, jak zadbać o fikusy, by kwitły w pełnej krasie.

O czym przeczytasz?

1. Charakterystyka
2. Pochodzenie
3. Kształt i wygląd
4. Temperatura i swiatło
5. Wilgotność powietrza
6. Podlewanie
7. Gleba i nawożenie
8. Przesadzanie
9. Czy fikus jest rośliną trującą dla zwierząt?
10. Czy fikus to roślina wieloletnia?
11. Czego nie lubi fikus?
12. Napiękniejsze odmiany - fikus

Fikus – charakterystyka

Pochodzenie - fikus

Fikusy mają swoje korzenie w bujnych lasach tropikalnych znajdujących się w strefie podzwrotnikowej, a więc na obszarach Azji Południowo-Wschodniej, Afryki i Ameryki Środkowej, gdzie rosną w warunkach o wysokiej wilgotności i obfitującej roślinności. Ich pierwotne siedlisko to tereny takie jak Indie, Malezja, Filipiny czy Indie Chińskie, gdzie rośliny te wyłaniają się wśród gęstych drzewostanów. To właśnie stamtąd czerpią swoje charakterystyczne cechy, takie jak zdolność do tworzenia dużych, bogatych liści oraz elastyczność w adaptacji do warunków środowiska.

Kształt i wygląd - fikus

Fikusy to zróżnicowana rodzina roślin bowiem zalicza się do nich blisko 900 różnych gatunków, obejmująca ich szeroki zakres - od drzewiastych po pnącza i krzewy. Ich charakterystyczne liście są z reguły duże, skórzaste i mają kształt eliptyczny, co dodaje im elegancji i wyjątkowego wyglądu. Co interesujące, niektóre gatunki tych roślin potrafią osiągać olbrzymie rozmiary w stosunkowo krótkim czasie. Niektóre z nich, hodowane jako rośliny doniczkowe, mogą być uroczo małe, sięgając zaledwie 10 cm wysokości, podczas gdy inne rozrastają się do imponujących 3 metrów. Fikusy nie tylko wyróżniają się wielkością, ale także różnorodnością kształtów i barw. Niektóre gatunki prezentują się zielonkawo z wyraźnymi żyłkami, podczas gdy inne mają bardziej wyraziste, kolorowe liście o unikalnym wyglądzie. Ta różnorodność sprawia, że fikusy są niezwykle atrakcyjne dla miłośników roślin zarówno ze względu na swoje imponujące wymiary, jak i estetykę swoich liści.

Fikus – uprawa, wymagania, pielęgnacja

Fikusy są ogólnie uważane za rośliny łatwe w pielęgnacji. Pomimo obaw niektórych osób, które mogą być związane z ich wrażliwością na zmiany warunków, fikusy to w rzeczywistości rośliny, które dobrze się adaptują i są łatwe w utrzymaniu

Temperatura i światło

Fikusy to rośliny, które lubią jasne, rozproszone światło, ale niekoniecznie bezpośrednie słońce. Idealne są dla nich miejsca o jasnym świetle, ale z ochroną przed intensywnym promieniowaniem słonecznym. Mogą jednak tolerować różne warunki oświetleniowe, od światła słonecznego do miejsc o niższym natężeniu światła, lecz w drugim przypadku ich wzrost może być nieco wolniejszy.

Jeśli chodzi o temperaturę, fikusy preferują umiarkowane warunki cieplne. Idealne temperatury dla większości gatunków mieści się w zakresie od 18°C do 24°C. Nie lubią nagłych zmian temperatury, dlatego warto unikać wystawiania ich na skrajne warunki cieplne, takie jak zimne przeciągi czy nagłe wahania temperatury.

Wilgotność powietrza

Fikusy są roślinami tropikalnymi i z tego względu naturalnie lubią wilgotne środowisko, podobne do warunków panujących w ich naturalnym środowisku. Jednak nie są one niezwykle wymagające pod względem wilgotności powietrza i potrafią przetrwać w różnych warunkach. W przypadku niskiej wilgotności powietrza, zwłaszcza w ogrzewanych pomieszczeniach zimą lub w suchych klimatach, fikusy mogą zacząć reagować poprzez opadanie liści. W takim przypadku należy podnieść wilgotność panującą w otoczeniu rośliny - można to osiągnać dzięki regularnemu zraszaniu lub zainstalowaniu nawilżaczy powietrza.

Podlewanie

Fikusy to rośliny, które potrzebują regularnego, ale umiarkowanego podlewania. Idealna do podlewania będzie woda o temperaturze pokojowej, pozostawiona do odparowania chloru. Istotne jest dopasowanie częstotliwości podlewania do pory roku. Zimą wystarczy podlewać fikusa raz w tygodniu, natomiast latem może być konieczne nawodnienie nawet dwa razy w tygodniu, zwłaszcza w okresach upałów. Podczas gorących dni, warto regularnie kontrolować wilgotność gleby w doniczce. Górna warstwa powinna być zawsze lekko wilgotna - jeżeli nie jest, wtedy należy podlać roślinę.

Gleba i nawożenie

Fikusy potrzebują przepuszczalnego, dobrze drenującego podłoża o dużej zawartości substancji organicznych. Najlepsze są mieszanki ziemi ogrodniczej z dodatkiem torfu, perlitu lub drobnych kamyków, które zapewniają odpowiednią strukturę gleby, umożliwiającą swobodny przepływ wody i zapewnienie korzeniom dostępu do tlenu. Optymalne pH gleby dla fikusa mieści się zwykle w zakresie od 6 do 7, co oznacza lekko kwaśne do prawie neutralnego pH. Ważne jest, aby gleba nie była zbyt kwaśna ani zbyt alkaliczna, ponieważ skrajne wartości pH mogą zaburzyć zdrowie rośliny i absorpcję składników odżywczych przez korzenie.

Jeśli chodzi o nawożenie, fikusy potrzebują regularnego dokarmiania, zwłaszcza w okresie wzrostu, czyli wiosną i latem. Można stosować specjalne nawozy dla roślin liściastych, które zapewniają odpowiednią ilość składników odżywczych, takich jak azot, fosfor i potas. Ważne jest, aby nie przesadzać z ilością nawozu, ponieważ nadmiar mógłby prowadzić do "spalenia" korzeni.

Przesadzanie

Przesadzanie fikusa to ważny proces, który wpływa na jego zdrowie i rozwój. Zazwyczaj zaleca się przesadzanie młodych fikusów rok, a starszych co 2-3 lata, gdy korzenie wypełnią już doniczkę. Poniżej znajduje się książkowy proces przesadzania fiskusa:

○ Wybór odpowiedniej doniczki - Nowa doniczka powinna być nieco większa od poprzedniej, aby umożliwić roślinie swobodny wzrost korzeni. Ważne jest również zapewnienie doniczce dobrego drenażu, aby uniknąć nadmiernego zalewania korzeni.

○ Przygotowanie rośliny - Przed przesadzeniem warto sprawdzić korzenie. Jeśli są one zbyt ciasno splecione lub zauważalnie wypełniają doniczkę, możesz delikatnie odseparować korzenie i usunąć martwe lub zepsute części.

○ Wymiana podłoża - Przy okazji przesadzania warto wymienić podłoże. Nowa mieszanka powinna być dobrze drenująca i bogata w substancje organiczne.

○ Proces przesadzania - Delikatnie wyjmij roślinę z dotychczasowej doniczki, umieść w nowej, uzupełniając glebę dookoła korzeni. Staraj się nie uszkodzić korzeni. Po przesadzeniu dokładnie podlej roślinę.

○ Okres adaptacji - Po przesadzeniu fikus może potrzebować czasu na adaptację do nowego środowiska. Staraj się zapewnić mu stabilne warunki, unikając nadmiernego stresu, na przykład zmiany lokalizacji.

Przycinanie liści

Przycinanie liści fikusa jest zalcena, ponieważ pomoże to w utrzymaniu zdrowia rośliny oraz kontrolowaniu jej kształtu. Usuwanie martwych lub uszkodzonych liści zapobiegnie także rozprzestrzenianiu się ewentualnych problemów zdrowotnych. Dodatkowo, przycinanie może stymulować roślinę do wzrostu nowych pędów i liści, co może wpłynąć pozytywnie na jej kondycję. Przycinanie jest więc warto rozważyć, jednak należy to wykonywać ostrożnie, z zachowaniem umiaru, aby nie osłabić zbytnio rośliny.

Czy fikus jest rośliną trującą dla zwierząt domowych?

Fikusy są roślinami, które są trujące dla zwierząt domowych, takich jak psy i koty, jeśli zostaną spożyte. Sok występujący w fikusie, zawiera substancje chemiczne, które mogą wywoływać reakcje alergiczne oraz podrażnienia skóry i błon śluzowych u zwierząt. Warto zaznaczyć, że nawet już sam kontakt z sokiem lub jego opary mogą spowodować stany zapalne czy podrażnienia skróy. W przypadku podejrzenia zatrucia, ważne jest niezwłoczne skontaktowanie się z weterynarzem, który udzieli odpowiedniej pomocy. Aby zapobiec potencjalnym reakcjom alergicznym czy podrażnieniom, zaleca się trzymanie rośliny poza zasięgiem zwierząt domowych.

Czy fikus to roślina wieloletnia?

Tak, fikusy są roślinami wieloletnimi. W warunkach odpowiedniej opieki i sprzyjającego środowiska, fikusy mogą rosnąć i przetrwać przez wiele lat. Odpowiednie warunki, regularna pielęgnacja oraz dostosowanie opieki do potrzeb rośliny pomagają fikusowi rozwijać się i rosnąć przez długie lata.

Czego nie lubi fikus?

Fikusy zdecydowanie najbardziej nie lubią bezpośredniego nasłonecznienia, które mogłoby doprowadzić do oparzeń ich liści. Dodatkowo, jak większość roślin, nie są zbyt przychylnie nastawione do przeciągów, które mogą z kolei powodować opadanie liści. Oprócz tego, fikusy nie są dobrze nastawione na częste zmiany miejsc, czego efektem może być zszarzenie i spadek kondycji rośliny.

Najpiękniejsze odmiany - fikus

Fikus benjamina (Ficus benjamina) - Fikus Benjamina, to drzewiasta roślina o charakterystycznych, lekko zwieszonych pędach, które obficie pokryte są błyszczącymi liśćmi. Liście tej odmiany są gładkie i mają intensywnie zielone zabarwienie. Ta odmiana fikusa posiada różne warianty, na przykład wariant 'Variegata' z jasnymi brzegami liści lub 'Barok' z pofalowanym kształtem liści.

Fikus lirolistny/Fikus dębolistny (Ficus lyrata) - Fikus lirolistny, znany również jako Fikus dębolistny, to imponująca roślina o charakterystycznych, dużych, skórzastych liściach w kształcie skrzypiec lub liści dębu, które tworzą efektowne wzory na tle intensywnie zielonej powierzchni. Odmiana ta jest ceniona za swoje eleganckie, dekoracyjne liście i okazały wygląd, co sprawia, że stanowi popularny element wystroju wnętrz, dodając subtelnego tropikalnego klimatu do pomieszczeń.

**Fikus lirolistny/Fikus dębolistny**, źródło: Blainebox

Fikus bengalski ‘Audrey’ (Ficus benghalensis) - Fikus bengalski ‘Audrey’ wytwarza wznoszący się pęd, które ozdabiane są przez duże, owalne liście o skórzastej konsystencji. W miarę upływu czasu łodyżki rośliny stają się pokryte piękną, srebrzysto-białą skórką. Charakterystyczne, kremowo-białe nerwy tworzą interesujący wzór na lśniącej, głęboko zielonej powierzchni liści, co dodaje im wyjątkowego uroku.

**Fikus bengalski ‘Audrey’**, źródło: My Domain

Fikus bonsai (Ficus retusa) - Odmiana zwykle osiągająca w naturze aż 10 metrów wysokości, wykazuje rozłożystą koronę i charakteryzuje się gładkim, jasnoszarawym pniem z drobnymi przetchlinkami ułatwiającymi wymianę gazową. Skórzaste, zielone liście, które osiągają w naturalnym środowisku 10-20 centymetrów długości, stają się miniaturowe w odmianie bonsai, rozwijając się na nabrzmiałych pniach. Drzewko bonsai formowane jest poprzez przycinanie, tworząc charakterystyczny, bulwiasty pień lub skarłowaciałe pędy, a jego kształt i wygląd zależą od technik i częstotliwości przycinania. W uprawie bonsai wykorzystuje się małe, płaskie doniczki, co umożliwia szybkie osiągnięcie efektu miniaturowego drzewa poprzez sprzyjające wzrostowi cięcie i gęstnienie korony.